Klompen maken

Het oorspronkelijke ambacht


Het Ambacht:

 

Overige:

Het kloven of splijten van een bol hout

Het
                aangeven van de splijtvlakkenVoordat de klompenmaker een bol hout gaat kloven of splijten, wordt deze nogmaals gemeten. Dit betreft dan de lengte en de doorsnede van de bol. Daarna wordt de bol hout bekeken op eventuele fouten en verkleuringen die aangeven of er misschien jaren geleden een tak afgehakt of afgewaaid is. Dan bekijkt hij de schors. Is die erg grof dan wil dat zeggen dat het hout zich moeilijk laat splijten. De benodigde blokken worden naargelang de grofheid van de schors zwaarder (ruimer) opgemeten. Een bol hout, zoals afgebeeld op foto 2, zal zich niet gemakkelijk laten splijten. Je kunt dan als volgt te werk gaan:


  • Stel dat een bol een lengte heeft van 33 cm en een doorsnede van 35 cm.
  • De omtrek bedraagt dan 3.14 x 35 = 110 cm.
  • Ieder blok van deze lengte heeft een dikte nodig van 20 + 2 = 22 cm
    (2 cm voor het moeilijk splijten).
  • Komen er in het hout geen binnenfouten voor, dan komen uit deze bol dus 5 bruikbare blokken (zie ook fig. 4).
Berekening blokken in
                      een bol
Het kloven of splijten van een bol hout gebeurt m.b.v. een kloofhamer en altijd twee beitels (fig. 5).

Kloofhamer en beitel
Er worden twee beitels gebruikt omdat men meestal met een bepaalde hoek moet kloven (bijv. in geval van foto 3, waar 5 blokken in een bol zitten). Klompen welke vervaardigd worden van gekloofd hout (i.t.t. gezaagd hout), mogen ietwat dunner, en dus ook lichter, zijn. Want ondanks het feit dat ze dunnere wanden hebben, zijn ze toch sterker omdat de draad van het hout nergens gekruisd wordt. Het hout is dan ook buigzamer en veerkrachtiger, de reden waarom stelen van hamers en spaden ook vaak gekloofd zijn.

De bol splijt

Het kloven van de
                  bol

Opmerking: Wie goed kijkt zal op foto 4 zien dat linksonder op de schors een kleine vertekening zichtbaar is. Deze geeft aan dat er een binnenknoest aanwezig is. De klompenmaker zal deze onder in de vloer van de klomp verwerken en straks met het "optenen" valt deze knoest dan totaal weg.