Klompen maken

Het oorspronkelijke ambacht


Het Ambacht:

 

Overige:

De klomp de juiste pasvorm geven

Het gebruik van
                het haakmesDe pasvorm wordt natuurlijk al grof aangebracht met de lengteboor zoals beschreven in hoofdstuk 9 "Het op maat maken". Maar om de pasvorm fijn af te werken heeft de klompenmaker de beschikking over een aantal messen (fig 15).
Klompenmakersmessen

Het haakmes wordt gebruikt om overtollig hout weg te halen dat met het uitboren is blijven zitten. Met de boor kan hij nl. niet alles verwijderen.

Op foto 41 is te zien dat de klompenmaker aan de binnen-zijkant met de krul van de haak bezig is. Ook schept hij met deze haak ruimte voor de grote teen (hetgeen belangrijk is om ingroeien van de teennagel te voorkomen).

Het hanteren
                  van de plathaakOp de foto's 42 en 43 hanteert de klompenmaker de plathaak of varshaak.

Daarmee maakt de klompenmaker de Het hanteren van de
                  plathaakverhoging die dienst doet als steun voor de voet tot aan de hiel. Dit wordt een soort kommetje waar de achtervoet, de hak, precies in past.


Zo houdt men het
                  vastAan de wijze waarop de klompenmaker het gereedschap vasthoudt is goed te zien hoe het gehanteerd wordt.


Een goede pasvorm van een hoge klomp is moeilijker te maken dan die van een lage klomp. Dit komt omdat bij een hoge klomp niet alleen het voetbed de voet goed moet dragen, maar ook moet de kap van de klomp het juiste profiel hebben.

Ruimte scheppen voor de tenen en gewrichtenFoto 45 toont hoe er met het bodemmes ruimte geschapen wordt voor de kleine teen en het gewricht van de grote teen.

De laatste hand wordt gelegd aan de pasvorm door het juiste profiel van de kap aan te brengen. Profiel
                  aanbrengen van de kapOp foto 46 is te zien hoe hiervoor het bodemmes gehanteerd wordt. De klompenmaker neemt het, zoals afgebeeld, in zijn handen en zorgt ervoor dat de steel steun vindt op zijn schouder en in zijn nek. Dit in tegenstelling tot de plathaak die uit de losse hand wordt gehanteerd.

In plaats van het bodemmes wordt ook wel eens een z.g. profielmes gebruikt, maar zoals met al deze messen kunnen sommige taken met meerdere messen uitgevoerd worden.  

Met een ferme tik
                  ...De klompen worden, na uitgehold te zijn, door een ferme tik met de hand uit de boorbank gestoten.


Al deze spaanders op de grond zijn het resultaat van slechts een paar klompen. Alleen al hieraan kun je zien hoe vaak ieder stuk gereedschap zijn werk heeft gedaan (foto 47).